به نقل از «فارس»

روایت یک رسانه مخالف؛ اردوغان چگونه بر رسانه‌های ترکیه مسلط شد؟

تاریخ انتشار: ۱۱ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۱۰۳۳۹

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، روزنامه «زمان» ترکیه که به عنوان رسانه مخالف سیاست‌های دولت آنکارا شناخته می‌شود، در گزارشی به چگونگی تسلط «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور فعلی، بر رسانه‌های این کشور پرداخته است. این روزنامه گزارشی به قلم «جاناتان اسپایسر» مسئول دفتر خبرگزاری رویترز در ترکیه منتشر کرد؛ اظهارات این روزنامه‌نگار در ادامه این گزارش آمده است:

موضع دولت آنکارا، تنها منبع خبر

برای اینکه بفهمیم رسانه‌ها و مطبوعات ترکیه چگونه کنترل می‌شوند، ابتدا باید یک نمونه کوچک از آنچه اتفاق می‌افتد را مرور کنیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

زمانی که داماد رئیس‌جمهور رجب طیب اردوغان به طور ناگهانی از سِمت وزیر دارایی در اواخر سال ۲۰۲۰ استعفا داد، چهار روزنامه‌نگار که برای سازمان‌های مطبوعاتی مهم کار می‌کردند گفتند که دستور صریح از مدیران خود دریافت کرده‌اند که هیچ خبری در این مورد، قبل از اعلام رسمی دولت منتشر نکنند. درحالی که رسانه‌های بین‌المللی و مستقل ترکیه خبر استعفای «برات آلبایراک» را منتشر کردند و خودش نیز با انتشار پست ویژه‌ای در حساب شخصی خود در اینستاگرام آن را اعلام کرد؛ موضوعی که منجر به افزایش ارزش لیر به امید جهت‌گیری جدید اقتصاد محاصره شده ترکیه شد. اما نکته عجیب این بود که تا بیش از ۲۴ ساعت بعد، تلویزیون‌ها و روزنامه‌های حامی دولت که بر فضای رسانه‌ای ترکیه مسلط هستند، سکوت خود را در مورد دراماتیک‌ترین مناقشه در حلقه داخلی اردوغان حفظ کردند.

«برات آلبایراک» داماد رئیس‌جمهور ترکیه

رسانه‌های اصلی ترکیه که زمانی به طور فعالی درباره دیدگاه‌های مختلف بحث می‌کردند و بر سر ایده‌ها با هم درگیر می‌شدند، به کانال‌های رسانه‌ای تحت کنترل حکومتی تبدیل شده‌اند که در آن‌ها هیچ چیزی از تیتر رسانه‌های مکتوب گرفته تا موضوع گفت‌وگوهای تلویزیونی بدون تایید دولت منتشر نمی‌شود. گفت‌وگو و مصاحبه با ده‌ها منبع رسانه‌ای، مقامات دولتی و مسئولان مطبوعاتی نشان می‌دهد که فشار دولت آنکارا و خودسانسوری رسانه‌های ترکیه دو دلیل اصلی دچار شدن رسانه‌های این کشور به وضعیت امروز است. اردوغان همیشه به دنبال آن بود تا همه نهادهای مستقل را تسلیم اراده خود کند؛ کاری که با هماهنگی قوه قضاییه، ارتش، بانک مرکزی و موسسات آموزشی این کشور قبلا انجام شده است.

رسانه‌های ترکیه در کنترل مقامات دولتی

اما در بازگشت به موضوع گزارش باید گفت که بیش از ده نفر از افراد آگاه در صنعت رسانه ترکیه اظهار می‌کنند که دستورالعمل‌های صادر شده به رسانه‌های تصویری و مکتوب اغلب از سوی مقامات اداره ارتباطات دولتی صادر می‌شود که فعالیت رسانه‌ها را مدیریت می‌کند. این اداره توسط اردوغان ساخته شده، که آن هم یک هدف مشخص دارد و حدود ۱۵۰۰ نفر در آن مشغول به کار هستند و توسط یک فرد دانشگاهی به نام «فخرالدین آلتون» اداره می‌شود. وی به جز مدیریت این گروه، به عنوان مشاور اردوغان و مسئول ارتباطات دفتر ریاست جمهوری ترکیه هم فعالیت می‌کند. آلتون دستورالعمل‌های خود را از طریق تماس‌های تلفنی یا پیام‌هایی که از در شبکه اجتماعی واتس‌اپ برای مسئولان رسانه‌ها ارسال می‌کند؛ براساس آنچه که روزنامه‌نگار رویترز در برخی از این پیام‌ها مشاهده کرده، متن پیام‌های آلتون خطاب به مدیران اتاق خبر رسانه‌های ترکیه اغلب با کلمه «برادر» همراه بوده است.

 «فخرالدین آلتون» مسئول ارتباطات دفتر ریاست جمهوری ترکیه

رویترز برای اطلاع از این موضوع با اداره ارتباطات ریاست جمهوری ترکیه تماس گرفته اما یک مقام ارشد دولتی که با رویکرد آلتون آشنا بوده در پاسخ مدعی شده که روند کار وی هرگز به این شکل نبوده و آلتون «گاهی اوقات به عنوان بخشی از کار و وظایفش، به کار سردبیران و مسئولان رسانه نظارت می‌کند و یا با آن‌ها ارتباط می‌گیرد؛ با این وجود این وظایف به گونه‌ای انجام نمی‌شوند که بتوان آن‌ها را نقض استقلال رسانه‌های خبری یا آزادی مطبوعات دانست!» حقیقت این است که حامیان اردوغان ابزارهای دیگری هم  برای شکل دادن به پوشش‌های خبری مطلوب خود دارند؛ چرا که بزرگ‌ترین برندهای رسانه‌ای، توسط شرکت‌ها و افراد نزدیک به شخص اردوغان و حزب سیاسی او [عدالت و توسعه] مدیریت می‌شوند. به ویژه پس از یک سری سیاست‌گذاری‌ها که در سال ۲۰۰۸ آغاز شد و در آن درآمد تبلیغاتی دولت عمدتاً به نشریات طرفدار دولت اختصاص یافت.

انحراف رسانه از مسیر ترسیم‌شده

روزنامه‌نگار رویترز در دفتر ترکیه، تحریم‌ها و محدودیت‌های اعمال شده علیه پنج رسانه برجسته و اپوزیسیون در متهم شدن آن‌ها به نقض اخلاق رسانه‌ای را تحلیل کرده است. وی می‌گوید در صورتی که مقامات رسمی آنکارا تشخیص دهند که نشریه موازین اخلاقی رسانه‌ها را نقض کرده است، فوراً تعلیق اجرا می شود؛ طی سه سال گذشته، خبرنگاران رسانه‌های مستقل و آزاد، بیشتر از روزنامه‌های دولتی و حامی کابینه دستگیر شده‌اند. «فاروق بیلدریچی» روزنامه‌نگار که تا سال ۲۰۱۹ در یکی از بزرگترین روزنامه‌های ترکیه به مدت ۲۷ سال در عرصه روزنامه‌نگاری فعالیت می‌کرد، در این باره به روزنامه حریت می‌گوید: ما در ترکیه بیشتر کار پنهان‌کاری حقیقت را انجام می‌دهیم تا انتشار و گزارش اخبار! البته از زمان تغییر مالکیت رسانه‌های ترکیه در سال ۲۰۱۸، روزنامه حریت به روزنامه وفادار به دولت تبدیل شد و این روزنامه‌نگار باسابقه از آن جدا شد.

«آکشام» یکی از مهم‌ترین روزنامه‌های طرفدار دولت اردوغان

حالا و با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه که برای سال آینده برنامه‌ریزی شده است، اردوغان در بسیاری از نظرسنجی‌ها در جایگاه دوم قرار می‌گیرد. سیاست غیرمتعارف او برای کاهش نرخ بهره منجر به بحران ارزی و افزایش تورم شد، حتی قبل از جنگ در اوکراین که قیمت‌های جهانی انرژی و مواد غذایی را افزایش داد. لیر در سال جاری بیش از یک چهارم ارزش خود را از دست داد و نرخ تورم سالانه ۸۰ درصدی باعث تشدید فقر در میان طبقه اصلی کارگر و متوسط ​​شده است. این دو قشر، بخش بزرگی از رای دهندگان ترکیه هستند و زمانی دلیل پیروزی اردوغان بودند. به همین خاطر، تحلیلگران سیاسی اعتقاد دارند که چنانچه اردوغان بخواهد دوره ریاست جمهوری خود را تا باری دیگر تمدید کند، بیش از هر زمان دیگری به کمک رسانه‌ها نیاز خواهد داشت.

انتهای پیام/م

منبع: فارس

کلیدواژه: انتخابات ترکیه رسانه های ترکیه برات آلبایراک رسانه های ترکیه روزنامه نگار ریاست جمهوری رسانه ای رسانه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۱۰۳۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پایان روابط تجاری ترکیه ـ اسرائیل/ اردوغان در جنگ غزه به دنبال چیست؟

به گزارش خبرآنلاین ترکیه تمام روابط تجاری این کشور با تل‌آویو را در اعتراض به جنگ غزه، به حالت تعلیق درآورد.

پس از ادعای تل‌آویو مبنی بر اینکه آنکارا مانع دسترسی کشورهای ثالث به بنادر ترکیه جهت تجارت با اسراییل شده است، ترکیه روابط تجاری خود با رژیم صهیونیستی را به طور کامل به حالت تعلیق درآورد و متعهد شد تا زمانی که دولت اسرائیل اجازه ارسال کمک های بشردوستانه به منطقه را بدهد، به این اقدام خود ادامه خواهد داد.

در بیانیه وزارت بازرگانی ترکیه آمده است: «معاملات صادرات و واردات در رابطه با اسرائیل متوقف شده است و تمامی محصولات را پوشش می دهد».

یسرائیل کاتز وزیر امور خارجه اسرائیل روز پنجشنبه ترکیه را متهم کرد که واردات و صادرات اسرائیل از بنادر ترکیه را مسدود کرده است. کاتز در شبکه اجتماعی X نوشت: «یک دیکتاتور اینگونه رفتار می‌کند و منافع مردم و بازرگانان ترکیه و موافقت‌نامه‌های تجاری بین‌المللی را نادیده می‌گیرد». وی ادامه داد :«رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه با مسدود کردن بنادر برای واردات و صادرات اسرائیل، توافقات را زیر پا می‌گذارد». کاتز با متهم کردن آنکارا به نقض توافقات تجاری با تل‌آویو، گفت که به «وزارت خارجه اسراییل دستور داده است تا با تمرکز بر سایر کشورها، به‌دنبال جایگزین باشند».

همچنین ترکیه در ماه آوریل اعلام کرد که این کشور تا زمان اعلام آتش‌بس در نوار غزه، صادرات طیف گسترده‌ای از محصولات خود را به اسراییل محدود خواهد کرد. براساس اعلام وزارت تجارت ترکیه، این محدودیت ۵۴ محصول مختلف شامل آهن، سنگ مرمر، فولاد، سیمان، آلومینیوم، آجر، کود شیمیایی، تجهیزات ساختمانی و همچنین سوخت موشک و هواپیما را شامل می‌شود.

تاریخچه روابط اسرائیل و ترکیه

ترکیه اولین کشوری با اکثریت مسلمان بود که در سال ۱۹۴۹حاکمیت اسرائیل را به رسمیت شناخت. آنکارا در سال ۱۹۵۰ اولین دفتر دیپلماتیک خود را در اسرائیل افتتاح کرد. در طول جنگ شش روزه ۱۹۶۷، آنکارا به درخواست‌ها برای خروج اسرائیل از سرزمین‌های اشغالی فلسطینی - کرانه باختری، بیت‌المقدس شرقی، نوار غزه و بلندی‌های جولان - پیوست، اما در برابر درخواست‌های کشورهای عربی برای قطع روابط دیپلماتیک با تل‌آویو مقاومت کرد. در سال ۱۹۷۹، یاسر عرفات برای افتتاح دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین به آنکارا سفر کرد. سال بعد، روابط ترکیه با اسرائیل دوباره به دلیل تصمیم اسرائیل برای تعیین بیت‌المقدس به عنوان پایتختش تیره شد.

در دهه ۱۹۸۰ تجارت و گردشگری بین ترکیه و اسرائیل رو به رشد بود. خطوط هوایی دولتی ترکیه در سال ۱۹۸۶ پروازهای مستقیم خود را به اسرائیل آغاز کرد. در سال ۱۹۹۳، وزیر خارجه ترکیه برای اولین بار از اسرائیل بازدید کرد. از اواسط دهه ۱۹۹۰، همکاری نزدیکی در زمینه‌های دفاعی و اطلاعاتی بین دو کشور وجود داشت که بر اساس آن دو قرارداد دفاعی در سال ۱۹۹۶ به امضا رسید که راه را برای یک مشارکت نظامی استراتژیک که شامل ارتقاء هواپیماهای جت F-۴ و F-۵، تانک ها و هلیکوپترهای M-۶۰ بود، هموار کرد. ترکیه، اسرائیل و آمریکا تا سال ۲۰۰۹ در رزمایش های هوایی و دریایی مشترک در شرق مدیترانه شرکت کردند.

ترکیه پس از پیروزی قاطع حزب عدالت و توسعه اردوغان در انتخابات در سال ۲۰۰۲ به روابط خود با اسرائیل ادامه داد. اردوغان سه سال بعد به عنوان نخست وزیر از تل آویو بازدید کرد و خود را به عنوان میانجی احتمالی بین اسرائیلی ها و فلسطینی ها معرفی کرد. در سال ۲۰۰۴، اردوغان ترور احمد یاسین رهبر حماس توسط اسرائیل را محکوم کرد و آن را «تروریسم دولتی» خواند که نشان دهنده حمایت گسترده تر ترکیه از فلسطینیان و به ویژه حماس است.

طی سفرهای سطح بالا در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷، ترکیه برای حل تنش‌ها بین سوریه و اسرائیل تلاش کرد.

جنگ سه هفته ای غزه در سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ تنش ها بین ترکیه و اسرائیل را تقویت کرد. در سال ۲۰۱۰ حمله به کشتی کمک رسانی ترکیه به غزه توسط کماندوهای اسرائیلی باعث شد آنکارا سفیر اسرائیل را اخراج کند.

روابط رسمی تا سال ۲۰۱۶ که دو کشور بر سر یک توافق غرامت و راهی برای عادی سازی روابط به توافق رسیدند سرد بود. دو سال بعد، دو رویداد باعث توقف تلاش‌های عادی‌سازی شد: ده‌ها معترض فلسطینی توسط نیروهای امنیتی اسرائیل در حصار جدایی اطراف غزه کشته شدند و ایالات متحده تصمیم گرفت سفارت خود را از تل‌آویو به اورشلیم منتقل کند.

در تمام این سال ها با وجود تشدید تنش‌های دیپلماتیک، تجارت بین ترکیه و اسرائیل رونق زیادی داشت. بین سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۲۱، حجم تجارت این دو کشور بیش از دو برابر شد و از ۳.۴ میلیارد دلار به ۸.۴ میلیارد دلار رسید. بر اساس موسسه آمار دولتی ترکیه، صادرات ترکیه به اسرائیل در سال ۲۰۲۳ به ارزش ۵.۴ میلیارد دلار بود.

سال گذشته، اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور اسرائیل از آنکارا بازدید کرد و سفیران در هر دو پایتخت منصوب شدند. اردوغان برای اولین بار در ماه سپتامبر با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل دیدار کرد و هر دو متعهد شدند همکاری بیشتری بین کشورهای خود داشته باشند. اما این ماه عسل سیاسی پس از آغاز جنگ غزه در ۷ اکتبر سال گذشته به پایان رسید.

واکنش ترکیه به جنگ غزه

اردوغان پس از حمله نظامی اسرائیل به غزه، انتقادات خود از اسرائیل را تشدید و اسرائیل را به انجام جنایات جنگی و نسل کشی متهم کرد.

ترکیه امروز به یکی از شدیدترین منتقدان عملیات نظامی اسرائیل در غزه تبدیل شده است به نحوی که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، اسرائیل را «دولتی تروریستی» می نامد. در ماه ژانویه، او گفت که حمله نظامی بنیامین نتانیاهو به غزه «کمتر از آنچه هیتلر انجام داد» نبود. به این ترتیب دو کشور سفرای خود را فراخواندند. در ابتدا روابط تجاری این دو کشور ادامه داشت اما دولت اردوغان که در انتخابات محلی در ماه مارس دچار شکست‌های بزرگی شد، در داخل با فشار شدیدی برای توقف روابط تجاری با اسرائیل مواجه شد. منتقدان دولت را متهم می کردند که با ایراد اتهامات شدید علیه اسرائیل در حالی که روابط تجاری خود را ادامه می دهد، استانداردهای دوگانه ای را دنبال می کند. بر همین اساس روابط تجاری دو کشور نتوانست تداوم پیدا کند و بالاخره چند روز قبل ترکیه به طور کامل تجارت خود با اسرائیل را متوقف کرد.

دلیل دخالت اردوغان در بحران غزه

بر کسی پوشیده نیست که اردوغان مشتاق میانجی‌گری و همچنین بازسازی غزه پس از جنگ است. ترکیه ده ها سال تجربه حفظ صلح در سومالی، بوسنی و افغانستان داشته است و ظرفیت ایفای نقش در غزه را دارد. برای اردوغان، برافراشتن پرچم های ترکیه در غزه، انجام نهایی یک ماموریت تاریخی است.

در دوران اردوغان، رویکرد ترکیه به مسئله اسرائیل و فلسطین از دو جهت با دوره کمالیستی پیش از اردوغان متفاوت است. اولین مورد، اعتقاد اردوغان به مشروعیت حماس به عنوان یک بازیگر واقعی فلسطینی است که نتیجه طبیعی وابستگی ایدئولوژیکی او به اخوان المسلمین است. اردوغان معتقد است که حماس باید بخشی از روند سیاسی باشد. حماس از زمان پیروزی در انتخابات فلسطین در سال ۲۰۰۶ در ترکیه حضور داشته و هیئت هایی را به آنجا فرستاده است.

تمایز دیگر از دوران پیش از اردوغان، نقش محوری مسئله فلسطین در آرزوهای اردوغان برای رهبری منطقه ای است. اردوغان سعی دارد خود را به عنوان رهبر جهان اسلام معرفی کند و امید دارد با معرفی خود به عنوان رهبری که به محافظت از مسلمانان محروم منطقه، از جمله فلسطینی‌ها می پردازد برای خود وجه سیاسی کسب کند. او می‌خواهد از او به‌عنوان رهبری که بر تولد دوباره امپراتوری ترکیه نظارت داشته و فلسطینی‌ها و اورشلیم را فراموش نکرده است، یاد شود.

تاثیر جنگ غزه بر سیاست خارجی ترکیه

در واقع، جنگ غزه پیامدهای مهمی بر سیاست خارجی ترکیه داشته است. اولاً، روند عادی سازی روابط بین ترکیه و اسرائیل را متوقف یا به تعویق انداخته و آن را به سوی آینده ای مبهم سوق داده است. تشدید درگیری ها در مورد غزه روابط بین دو کشور را تیره کرده و هرگونه تلاش برای عادی سازی را متوقف کرده است.

در مقابل، جنگ غزه نفوذ ترکیه را در سیاست منطقه ای تقویت کرده است. ترکیه با اتخاذ موضعی قوی و مشارکت فعالانه در تلاش‌های دیپلماتیک برای رسیدگی به بحران، تعهد خود را به ثبات منطقه‌ای و تمایل خود برای اثبات خود در صحنه بین‌المللی نشان داده است. این مشارکت فزاینده، جایگاه و وزن ترکیه را در امور منطقه ای افزایش داده و موقعیت آن را به عنوان یک بازیگر کلیدی در خاورمیانه مستحکم کرده است. به طور خلاصه، در حالی که مناقشه غزه عادی سازی روابط ترکیه-اسرائیل را متوقف کرده است، نقش و نفوذ ترکیه را در سیاست منطقه ای افزایش داده است و بر اهمیت آن به عنوان یک بازیگر دیپلماتیک در خاورمیانه افزوده است.

۳۱۱۳۱۱

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902475